«Τα χωριά μας ξαναγεννιούνται»

Γεμάτα σπίτια, ανοιχτά σχολεία, καινούργια μαγαζιά

 Θα πας να ζήσεις στο χωριό; Με ρώτησε μια

φίλη όταν έμαθε ότι αποφασίσαμε με τον άντρα μου να επιστρέψουμε.

Δεν μπορούσε εύκολα να δει αυτό που ζούμε πλέον στα χωριά μας. Και αποφάσισα να της το «δώσω» μέσα από μια πραγματική ιστορία:

«Πριν λίγα χρόνια, μια ηλικιωμένη γυναίκα μου είπε έξω ακριβώς από το προσκύνημα της Μεγάλης Παναγίας, ανήμερα Δεκαπενταύγουστο:«Έχω πίστη και πιστεύω ότι θα κερδίσουμε. Τους ανθρώπους. Όταν επιστρέψουν, τα χωριά μας θα είναι και πάλι ευλογημένα, όπως τους αξίζει».

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να δω καθαρά αυτό το «κέρδος».

Το είδα με τα ίδια μου τα μάτια, τον Σεπτέμβριο του 2012 στο Παλαιοχώρι. Στο εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου. Όταν κοίταξα μικρά παιδιά να  τρέχουν ευτυχισμένα. Και ήταν η πρώτη φορά μετά από χρόνια, που είδα τόσα παιδιά και τόσα χαμόγελα μαζεμένα.

Ήταν η 10η βάφτιση μέσα σε έναν μήνα. Όσες γίνονταν σε 2 χρόνια στο παρελθόν. Και αυτό με έκανε να δω τα δεδομένα διαφορετικά. Αυτή η εκκλησία που στολίζονταν κάθε Ιούλιο για το πανηγύρι τώρα στολίζεται για άλλες χαρές,  για τους γάμους και τα βαφτίσια.

Η ιστορία της Τάνιας που αποφάσισε μετά από δέκα χρόνια στη Θεσσαλονίκη, να  επιστρέψει στην περιοχή με τον άντρα της και να ανοίξει ένα κατάστημα παιδικών ρούχων είναι η πιο ενδεικτική της αλλαγής που ζούμε πλέον στα χωριά μας. Η Τάνια έχει 2 μικρές κορούλες οι οποίες έχουν πλέον παρέα στο χωριό, καθώς τουλάχιστον άλλες 10 νέες οικογένειες πήραν την απόφαση να γυρίσουν πίσω.

Τα 150 παιδιά του Δημοτικού σχολείου την περίοδο του '90, έπεσαν σε αρνητικό ρεκόρ τα τελευταία χρόνια, με συνένωση τάξεων για πρώτη φορά στην ιστορία. Η αρνητική κατάκτηση των 3 παιδιών στον  παιδικού σταθμού στο Παλαιοιχώρι και των τάξεων των 6 και 7 παιδιών στο δημοτικό, σε λίγα χρόνια με τις σημερινές γεννήσεις θα είναι απλά μια ανάμνηση, που θα πιστοποιεί την ερήμωση που έφερε στα χωριά ο οικονομικός μαρασμός. Μια τάση που μεταφράστηκε στα λουκέτα σε σχολεία και στην συνεχή και σταθερή αριθμητική αποδυνάμωση των σχολικών τάξεων, σε ολόκληρη την περιοχή.

Η εικόνα αυτή αλλάζει σε όλα τα χωριά. Στο Νεοχώρι δημοπρατήθηκε νηπιαγωγείο μετά από 20 χρόνια προσμονής, ενώ στη Στρατονίκη ο κίνδυνος λουκέτου στο σχολείο εξαλείφεται. Και αυτό είναι το κέρδος των νέων ανθρώπων που δημιουργούν οικογένειες, και στηρίζουν την κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής.  

Όπως η  Ρένα Πρόεδρος του Συλλόγου και μητέρα δίδυμων που δεν έφυγε ποτέ. Έμεινε για να στηρίξει τον τόπο της. Απογευματάκι παίζει στην παιδική χαρά στην παραλία του Στρατωνίου με τις κορούλες της και μια φίλη της που ετοιμάζεται να γίνει μητέρα. Τα χαμόγελά τους, δείχνουν την αλλαγή και είναι το σύμβολο της αναγέννησης στην περιοχή.

Από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αναγέννησης η Ολυμπιάδα. Κυρίως γιατί υποδεικνύει τις δυο περιόδους που έζησε η ΒΑ Χαλκιδικήαλλαγή μέσα από την πτώση της δεκαετίας 2000-2010 και την άνθιση των τελευταίων χρόνων, που κορυφώνεται σήμερα.

Πριν πέντε χρόνια σε μια επίσκεψη στα Αρχαία Στάγειρα, πέρασα από την Ολυμπιάδα, και την είδα άδεια. Θυμήθηκα τις παιδικές εκδρομές την Καθαρά Δευτέρα, τις όμορφες παραλίες, την κίνηση, και είδα ένα χωριό ξεχασμένο.

Μια παρέα από ψαράδες που συνάντησα πέρσι το καλοκαίρι την προβλήτα με έπεισαν για την αλλαγή. Ο Φάνης, άνθρωπος της θάλασσας, αποφάσισε να αφήσει το καΐκι για τα Μεταλλεία, βλέποντας τη δουλειά να πέφτει. Μια κουβέντα που μου είπε αυτός ο άνθρωπος συγκινημένος με έκανε να πιστέψω ότι όλα πια είναι διαφορετικά: «Οι δύσκολες μέρες πέρασαν. Επέστρεψε η ελπίδα στο χωριό μας».

Η Ολυμπιάδα όμως δείχνει και τη σχέση που υπάρχει μεταξύ Μεταλλείων και τουρισμού. Με πληθυσμιακή αύξηση που ξεπερνά το 16%. Και η Ζωή Σαμαρά επαγγελματίας του τουριστικού κλάδου μας λέει:

«Ο τουρισμός κερδίζει από τα Μεταλλεία. Γιατί και ο τουρισμός βασίζεται στην κοινωνία. Για να δουλέψουμε εμείς πρέπει να έχουν δουλειά οι άλλοι. Και όσο δουλεύουν τα μαγαζιά και υπάρχει κίνηση και ζωή τόσο αναπτύσσεται και ο τουρισμός. Γι ’αυτό επενδύουμε στο καλύτερο μέλλον και είναι στο χέρι μας να το πετύχουμε.»

Αντίστοιχες πληρότητες και την κατάκτηση του 12μηνου τουρισμού βιώνουν και τα ορεινά χωριά της βόρειας Χαλκιδικής, με γεμάτους ξενώνες και πλήρη καταλύματα όλο τον χρόνο, και φυσικά με αντίστοιχη ενίσχυση στην τοπική αγορά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Αρναία που βλέπει 12μηνες πληρότητες της τάξης του 100% σε όλα τα καταλύματα.

Αυτή εξάλλου είναι και μια από τις άλλες παραμέτρους που δείχνουν την κοινωνική αλλαγή που καταγράφεται στα Μαδεμοχώρια. Εκτός από την επιστροφή των νέων ανθρώπων, και τις νέες οικογένειες.

Μια παρέα νέων στον Άκη στην Μεγάλη Παναγία, μας δίνει την εικόνα: «Έχουμε όνειρα και γι’ αυτά θα αγωνιστούμε.» Και έχουν κάθε δικαίωμα να τα διεκδικήσουν στον τόπο τους.

Πέραν της αύξησης που καταγράφεται στην απασχόληση με 1.500 νέες προσλήψεις και ανάλογη αύξηση του ρευστού που κυκλοφορεί στην αγορά,  είναι ενδεικτικό ότι η τοπική οικονομία στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αριστοτέλη, ενισχύθηκε κατά 800% από το 2006 έως το 2013, ενώ ακόμα και μέσα στην τελευταία χρονιά αυτή η αύξηση αγγίζει το 165%. Σε πραγματικούς αριθμούς 55 εκ. Ευρώ διοχετεύθηκαν στην τοπική αγορά την τελευταία 6αετία μόνο από τα Μεταλλεία.  

Και η πιο δυνατή αποτύπωση αυτής της τόνωσης εκτός από τη ρευστότητα που έφεραν οι 1.900 εργαζόμενοι, που στο σύνολο ζουν και κινούνται την περιοχή είναι τα γεμάτα σπίτια και μαγαζιά που άνοιξαν, μέσα στην τελευταία διετία. Σούπερ Μάρκετ, εστιατόρια, καφετέριες κομμωτήρια, από το Στρατώνι μέχρι την Αρναία.

Ενδεικτικό το παράδειγμα του Σταμάτη που αποφάσισε μετά από πολλά χρόνια και μια σημαντική πορεία εκτός Χαλκιδικής, να επιστρέψει και να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση δεκαετιών, ξανανοίγοντας το Ταβερνάκι του πατέρα του. Μαζί με την γυναίκα του την Χαρούλα μεγαλώνουν αξιοπρεπώς στο χωριό τους και την κορούλα τους.

Και ανεβαίνουμε  στο βουνό με την κόρη μου και παρέα με παιδάκια φίλων. Τους πάω εκεί που πηγαίναμε κι εμείς μικροί. Και σκέφτομαι πόσο σημαντικό είναι αυτό που θα τους παραδώσουμε:

Το περιβάλλον που μας άφησαν οι παππούδες μας οι οποίοι αγωνίστηκαν σκληρά γι’ αυτό τον τόπο, τη δυνατότητα της ζωής στο χωριό και στην ελευθερία που σου προσφέρει και τη δυνατότητα να μεγαλώσουν καλύτερα και όχι χειρότερα από μας. Με ασφάλεια, σε ένα υγιές και σταθερό οικονομικό περιβάλλον. Την ευκαιρία να κάνουν όνειρα. Να ελπίζουν και να πιστεύουν.»

Σήμερα βλέπω την εικόνα πιο καθαρά από ποτέ. Βλέπω μια περιοχή που κέρδισε την ζωή. Γι’ αυτό μπορώ ακόμα να ελπίζω και για όλα αυτά νοιώθω περήφανη που επέστρεψα στον τόπο μου και μπορώ να μεγαλώσω εδώ το παιδί μου.